Ervaringen van een zendingsvlieger in Afrika – van Jeroen Knevel
‘Squall-lines’
‘Wat heb je ‘em allemaal gegeven?’
‘Hij heeft een extra dosis slaapmiddel gekregen, injecteert nog wel en nu net een uurtje geleden heeft ie nog wat whisky gehad. Hij zal zo wel gaan slapen’ antwoordt hij.
Ik werp een blik naar de volgroeide herdershond die mij vanuit achterin de cabine verre van slaperig met tong uit de bek en een kwispelende staart aankijkt. ‘Het zal mij benieuwen’ en ik check of het beest goed gezekerd is. Door het gedoe met die hond ben ik al vertraagd en in deze tijd van het jaar wil je niet onnodig laat vertrekken voor de Nairobi Shuttle.
Het plan voor vandaag is Dodoma – Moshi waar ik het vliegtuig met hond overdraag aan Ian, een schotse collega MAF vlieger waarna hij met de kist doorvliegt naar Nairobi. Ik heb dan overleg met Axel, mijn Tanzaniaanse marketing collega met wie ik nieuwe shuttle routes voor binnen Tanzania ontwikkel. Aan twee uur zou ik genoeg hebben en dan zou Ian ook wel weer terug zijn uit Nairobi. Met een beetje mazzel ben ik rond 14:00 weer onderweg richting Dodoma. Geheid dat ik dan nog wel wat grote, losse ‘bloemkolen’ ga tegenkomen maar als ik later ben is het meer dan losse plukken. Ik had natuurlijk alles geleerd en gelezen over de z.g, ’squall-lines’; een lijn van regenbuien met hevige wind en zware regen die ik als het even kan natuurlijk wil vermijden.
Een half uur later ben ik onderweg, op 8000ft kruis ik met 2 passagiers en montere hond richting Moshi. Nog veertig minuutjes te gaan, ik kijk achterom en check mijn drie medereizigers. Hoe is het mogelijk? Dat beest is klaarwakker, rechtop zittend met zijn kop ietwat scheef kijkt ie mij recht terug in de ogen. Het vliegen schijnt hem niet te deren, prima, houden zo.
De Nairobi Shuttle is een gewaardeerde route, menig zendeling, arts of predikant heeft altijd wel iets te zoeken in Nairobi. Veel hoofdkantoren van organisaties zijn daar ook gevestigd. Deze shuttle draaide goed, elke maandag op en neer vanaf Dodoma, soms met een tussenstop in Kilimanjaro. Kijken of ik vandaag met Axel nog andere routes weet te bedenken. De mix van vliegen en bezig zijn met neven activiteiten bevalt mij best, de titel Marketing Manager is mij enige tijd geleden gegeven en ik wil daar zo goed mogelijk uiting aan geven. Diverse ‘booklets’ van mijn hand zwerven rond in Tanzania, ook daar haal ik veel plezier uit, lekker creatief bezig zijn.
‘FoxFox, FoxFox, Mike Sierra Mike landing Moshi’ meld ik Flight-Following en op 8 december 1999 zet ik de landing in voor Moshi.
‘Ian my man, good to see you, how’s life treating you, you’re doing okay?’ Ik stap uit en een vriendelijk ogende kerel staat voor de witte MAF hangaar op mij te wachten. ‘Hey Jerome, very nice to see you, we’re doing alright yeah. Is the dog doing okay?’ Zijn schotse ietwat zangerige stem klinkt mij als muziek in de oren. ‘Yeah, dog is fine, isn’t going to sleep though, they injected him with some sort of stuff and gave him whisky but he has been awake whole flight’.
Ian schuift zijn ‘pilot-bag’ in de kist en installeert zijn helm met headset. “Ian, would you do me a favour?’ vraag ik hem. ‘Of course Jerome, what’s up?’ En met enige voorzichtigheid vraag ik hem niet te lang te blijven dralen in Nairobi. Ik weet dat ie van kletsen houdt maar nu in deze tijd van ’t jaar wil ik op tijd weer richting Dodoma vertrekken, het was nu 11:00 en met een klein uurtje kan hij in Nairobi zijn. Moet toch lukken om rond 14:00 weer in Moshi te arriveren? ’No problem Jerome, I will manage that, yeah I know that socialising is my weak spot’ zegt hij met een grijns op zijn gezicht.
‘I’ll be back before you know it, you have a good time with Axel’. Even later zie ik hem, met de Kilimanjaro op de achtergrond, koers zetten richting Nairobi.
Het is 14:00, nog geen Mike Sierra Mike in zicht. Via de HF radio in het kantoortje in de hangaar probeer ik uit te vinden of hij al in de lucht is. “FoxFox, here Moshi, have you heard of Mike Sierra Mike?’ ’Negative Moshi, he’s not airborne yet’. Shit, shit, ik kon het weten, het zou te mooi om waar te zijn geweest als deze dag volgens plan zou verlopen. Ik kijk naar de lucht, Cumulonimbus wolken met mooie donkere onderkantjes hangen verspreid over het land, wolkenbasis ca. 2000ft boven de grond en de toppen schat ik op boven de 10.000ft, ‘gaat lekker zo’ en ik probeer me niet al te veel op te vreten. Enige tijd later: ‘FoxFox, any news about Mike Sierra Mike?’ ‘Yeah hey hi Jerome, here Mike Sierra Mike, sorry old chap, got a bit delayed but I’m on my way now, will be landing Moshi around 15:30 local time.’ Kalm blijven Jeroen, kalm, op zich niks ergs aan de hand, nog voldoende tijd om naar Dodoma te vliegen. Zonsondergang om 18:30, de MAF regentijd veiligheidsmarge van 1 uur en een kwartier eraf trekken maakt dat je laatste landingstijd Dodoma om 17:15 is. Het is anderhalf uur vliegen dus wanneer je net na half vier airborne bent dan heb je nog een kwartier speling.
Met de HF radio in het kantoortje aan hoor ik om 15:25: ‘Mike Sierra Mike, landing Moshi’ over de speaker klinken. Even later komt Ian aan taxiën, ik sta klaar om direct mijn spullen erin te installeren. De motor sputtert nog even en dan is het stil, Ian opent zijn deur en met een grijns, alsof er niets aan de hand is zegt hij: ’Nice weather Jerome, a bit of zigzagging between the rain showers, a lot of fun.’ ‘Please hurry up Ian, I got to go otherwise I need to get a ‘last landingstime waiver’ from the Chief Pilot. And what took you so long, you haven’t been chitchatting and zipping tea over there hey?’ Ik kan het niet laten, ik moet die vraag stellen. Maar tegelijkertijd weet ik dat ik geen tijd heb om te discussiëren. ‘Oh don’t bother to answer that one Ian, I gotta go, I drop you an email later.’
Om 15:40 ben ik airborne en zet ik koers zuidwaarts. Ian had gelijk, her en der regenbuien in verregaande staat van ontwikkeling.
Eens kijken hoe hoog ik kan komen, met vol vermogen klim ik door maar hoger dan 5500ft boven zeeniveau wordt het niet. Net onder de wolkenbasis vlieg ik op ca. 2500ft boven het groene, regentijd-landschap richting Dodoma. Af en toe om de zware buien en door de lichte buien heen. Ik kijk op de GPS waar ik een ETA Dodoma aflees van 17:10, hmm gaat net lukken.
Maar dan doemt er voor mij iets op. Het enigszins gebroken wolkendek waar af en toe nog een vriendelijk zonnestraal doorheen scheen hangt inmiddels als een soliede grijze deken boven mij met her en der verspreide regenbuien. Het lichtgrijze verkleurt langzaam naar donkergrijs en in de verte lijkt het wel zwart. En onder het zwart een grijze waaier, regen. ‘I knew it, I knew it’ denk ik bij mijzelf. De band van wolk en regen strekt zich als een muur voor mij uit, van oost naar west, er omheen vliegen is geen optie. Ik zet door in de hoop dat het een dunne band is met niet al te zware regen waar ik zo doorheen kan prikken. De eerste druppels van die band vallen op m’n ‘windscreen’, met nog steeds zicht op de grond onder mij en redelijk zicht naar voren toe ‘push’ ik door. Even later niks meer, voorwaarts geen zicht en onder mij is er geen groen landschap meer te zien, alles is donkergrijs.
‘FoxFox, FoxFox, Mike Sierra Mike returning to Moshi due to weather’ en ik draai een rechterbocht noordwaarts. En op dat moment zie ik op mijn daal- & stijg instrument een minus 700ft per minuut. Potjandorie, ik geef vol gas en zet de kist in klimstand. Een flinke ‘downdraft’ heeft mij in zijn ‘greep’, ik moet eruit loskomen. Ofschoon vol vermogen, kist in max. klimstand blijft de daling met ca. 250ft/min doorzetten. Even later wordt het lichter en ben ik weer in ‘goed zicht’ omstandigheden, verlost van zijn ‘greep’. Op ongeveer 1000ft boven het landschap vlieg ik toch nog even parallel aan de lijn van slecht weer, ‘yes yes’ na enige tijd zie ik een gat. Nou ja gat, in ieder geval regen waar ik doorheen kan kijken. ‘FoxFox, Mike Sierra Mike giving it another try, standby’. Ik vlieg door het gat en kijkende naar links zie het deel van de buienlijn die ik probeerde te doorkruisen. Grote, zware gitzwarte wolken met zware regen, de onderkant was in beweging, ‘dat was nooit goed gegaan als ik had doorgezet’ denk ik bij mijzelf.
Even later ben ik er doorheen. ‘FoxFox, Mike Sierra Mike, on its way to Dodoma, ETA Dodoma 17:30, can you get me a waiver of 15 min?’ Even later de vertrouwde, kalme stem van de Chief Pilot: ‘Mike Sierra Mike, here FoxFox, you’re doing okay?’ Ik antwoord dat alles okay is en vraag naar het weer rondom Dodoma. ‘It is getting worse here but if you approach from the west you should be able to get in. Are you sure you are able to get to Dodoma around 17:30, otherwise I let you divert to Kondoa or Magambua.’ ‘Gaat helemaal goed komen’ vertel ik hem in het Engels. Ik ga nu echt niet ergens anders overnachten, ’t is nog maar een half uurtje.
Later, na het avondeten, met een glas koud Castle bier naast mij, schrijf ik een mailtje naar Ian. Waarom had het hem toch zo lang genomen in Nairobi, ruim twee en een half uur aan de grond, terwijl hij weet dat het regenseizoen is en ik nog weer terug moest. De mail was vriendelijk van aard maar wel met de vraag van een stukje verantwoording. ‘Wat denk je Karin, deze kan ik zo toch wel verzenden’ vraag ik aan mijn vrouw. En even later, na het inbellen, druk ik op de verzendknop.
‘Ring, ring, ring’ daar gaat de telefoon. Het is 21:30, ik neem op. Het is Tracy, de vrouw van Ian. Een luide, intense, boze woordenstroom klinkt uit de hoorn. ‘Who the hell do you think you are’ klinkt het. ‘My husband is an experienced, professional pilot with much more hours than you, how dare you to question him about his time on the ground in Nairobi?’ Ik ben ‘flabbergasted’ en probeer voorzichtig uit te leggen dat ik hem nergens van beschuldig maar alleen wil weten wat hem zoveel tijd heeft gekost terwijl hij wist dat ik op tijd weg wilde vanwege het weer. Het is zinloos, een nieuwe stroom van kritiek klinkt met volume uit de hoorn. Met stomheid geslagen en na e.e.a. gesust te hebben leg ik de hoorn neer. Dit is niet mijn ding.
Later lig ik in diepe slaap, een droomloze, vredige slaap; geen ‘squall-lines’ of driftige vrouwen.
