Zou ik niet van harte zingen
Op 16 april was Evnika Blyashko bij ons in de dienst, samen met Janneke Doornebal. Evnika vertelde over zichzelf en over de situatie in Oekraïne, en we luisterden naar één van haar lievelingsliederen: Amazing grace. Het was een ontroerend moment en dan merk je hoezeer zingen het hart raakt.
Vrije Evangelische Gemeenten staan bekend als gemeenten waar graag en veel gezongen wordt. Wij houden de lofzang gaande! Zingen en muziek maken in verband met je geloof is al eeuwenlang de gewoonte. Niet voor niets staan er 150 psalmen in de Bijbel, en worden er ook vele andere liederen genoemd. Een heel oud lied, zelfs van vóór de koningentijd, is het lied van Debora – in Richteren 5. Het dateert waarschijnlijk uit ongeveer 1100 vC.
Er wordt dus in de joods-christelijke traditie volop gezongen. Ook in de eerste gemeenten was dat het geval. Maar in de loop van de middeleeuwen zien we de gemeentezang langzamerhand verdwijnen.
Er waren een aantal redenen voor het verdwijnen van het lied. Vreemd genoeg had de uitbreiding van het christendom daar ook mee te maken. Je zou zeggen: hoe meer christenen des te meer liederen, maar zo werkte het niet. De uitbreiding van het christendom in Europa betekende in veel regio’s dat er een vernislaag over de eigen oorspronkelijke godsdienst heen kwam te liggen. Het christelijk geloof bleef oppervlakkig. Men werd wel christen gemaakt, soms zelfs met geweld, maar het was van bovenaf opgelegd – zonder persoonlijke keuze. De officiële kerktaal was het Latijn, en er waren maar weinig mensen die het spraken. Bovendien werden de melodieën van de gregoriaanse gezangen steeds ingewikkelder. Al met al nodigde het niet uit tot fijn meezingen. In de middeleeuwen werd zingen letterlijk monniken werk. Alleen in de kloosters klonken de religieuze liederen.
Luther en Calvijn hebben het lied teruggegeven aan de gemeente. Het meest bekende Lutherlied is waarschijnlijk: Een vaste burcht is onze God. En hoewel de woorden van dat lied gedateerd zijn en soms ook de wenkbrauwen doen fronsen, schoot de melodie u misschien toch meteen in gedachten toen u de titel las.
Want zingen raakt het hart, en het verbindt wereldwijd.
Amazing grace how sweet the sound
that saved a wretch like me.
I once was lost, but now I’m found
was blind but now I see
Dineke Spee
