Vredesduif
Wie heeft ooit bedacht dat de duif een symbool van de vrede is?
Ik vroeg het me af nu in deze maand – september – weer de Vredesweek wordt gehouden.
De Vredesweek wordt sinds 1967 georganiseerd, altijd rond 21 september – de wereldwijde dag van de vrede. Dit jaar wordt van 20 – 28 september aandacht gevraagd voor vrede en geweldloosheid. De Vredesweek is een initiatief van verschillende kerken.Maar waarom een duif? Zó vredelievend is de duif als soort immers niet. Ze veroorzaken veel overlast en ze worden niet voor niets ook wel ‘vliegende ratten’ genoemd. Ze kunnen ziektes overbrengen en allerlei ongedierte aantrekken.
Maar toch is gekozen voor een duif als symbool van de vrede, liefst met een olijftak in de snavel.
Het heeft natuurlijk te maken met het verhaal van Noach, die eerst een raaf en vervolgens driemaal een duif uitstuurde om te onderzoeken of de aarde na de zondvloed al was drooggevallen. Die duif kwam de tweede keer met een olijftakje in zijn snavel terug naar de ark. Het was voor Noach een teken dat het water op aarde gedaald was (Genesis 6) en langzamerhand weer leefbaar werd.
Toen kunstschilder Pablo Picasso in 1949 de opdracht kreeg om een poster te maken voor het eerste Wereldvredecongres koos hij voor een duif. Hij maakte een lithografie van een witte duif op een dramatische zwarte achtergrond. De onschuld zelve, moet iedereen hebben gedacht, te midden van de zondvloed van ellende die we als mensen onderling aanrichten. De gezamenlijke Russische, Amerikaanse en Duitse gedelegeerden waren unaniem enthousiast over dit beeld voor het Wereldvredecongres en de duif groeide al snel uit tot hét vredessymbool bij uitstek. En dus ook voor de Vredesweek.
Behalve als beeld van de vrede, is de duif ook een symbool van de Heilige Geest. Nadat Jezus door Johannes is gedoopt, daalt de Heilige Geest op hem neer in de gedaante van een duif.
Om vrede te brengen? Om te vertellen dat de aarde leefbaar is? Om te laten zien dat God hem inspireert?
Wat we er ook als betekenis in zien, vast staat dat het beeld destijds is gekozen om duidelijk te maken dat we moeten stoppen met die zondvloed aan onvrede en onrecht. Want anders wordt die onschuldige duif toch nog een vliegende rat – een rat die symbool staat voor onbetrouwbaarheid en oneerlijkheid (met excuses aan rattenliefhebbers!).
Dineke Spee
